Wiele osób cierpiących na zaburzenia psychiczne zastanawia się, jakie kroki powinno podjąć, aby w najskuteczniejszy sposób poradzić sobie z danym problemem. W głowie pojawia się wiele pytań – czy najpierw udać się do psychoterapeuty, aby rozpocząć terapię? A może od razu do psychiatry po odpowiednie leki? Tylko na jakiej zasadzie one działają? A czy najlepszym sposobem nie będzie połączenie terapii z lekami? Od razu możemy uspokoić – takie decyzje oczywiście podejmuje odpowiedni specjalista. Wielu z nich posiada własne zdanie dotyczące tego, jaki jest najskuteczniejszy sposób leczenia zaburzeń psychicznych, dlatego poprosiliśmy naszych ekspertów – psychoterapeutę i psychiatrę – o podzielenie się swoimi przemyśleniami opartymi na wieloletnim doświadczeniu i praktyce.
Psychoterapia czy leki?
Istnieje wiele nurtów psychoterapeutycznych. W leczeniu depresji i stanów lękowych stosuje się najczęściej podejście behawioralno-poznawcze lub psychodynamiczne. Warto pytać psychoterapeutów na czym polega ich tzw. modalność terapeutyczna, czyli jakimi metodami pracują. Jednak, aby podjąć właściwe leczenie potrzebna jest prawidłowa diagnoza, której może dokonać tylko lekarz psychiatra. Dlatego ważne jest, aby podczas konsultacji lekarskiej, nie bać się otwarcie mówić o problemach np. o pojawiających się myślach samobójczych, które jako objaw płynący z naszego organizmu mówią, że sobie z czymś nie można samemu poradzić. Nie należy niczego ukrywać – nikt z powodu myśli samobójczych nie jest zatrzymany w szpitalu. Najczęściej skuteczne efekty leczenia przynosi połączenie farmakoterapii z psychoterapią. Lekarz psychiatra zajmuje się leczeniem farmakologicznym, a psycholog i psychoterapeuta oddziaływaniami psychologicznymi. W leczeniu ciężkiego natężenia depresji istnieje potrzeba przyjmowania leków tzw. antydepresantów. Trzeba tu obalić nieprawdziwe mity o tym, że leki antydepresyjne uzależniają. Tak nie jest. Co prawda, istnieje grupa leków takich jak benzodiazepiny, stosowanych doraźnie w zaburzeniach lękowych, które mogą uzależnić. Jednak przyjmowanie ich pod ścisłą kontrolą lekarza oraz regularna psychoterapia pozwalają minimalizować ryzyko uzależnienia. Regularna psychoterapia jest zazwyczaj kluczowym elementem leczenia. Same leki pomagają zazwyczaj łagodzić objawy, ale nie rozwiązuje to źródła problemu.
Sulimir Szumielewicz, psychoterapeuta
Psychoterapia w połączeniu z lekami
Obecnie w leczeniu depresji i stanów lękowych stosuje się farmakoterapię łączoną z psychoterapią. Niekiedy rozpoczynamy od podania leków antydepresyjnych, a pracę z psychoterapeutą pacjent rozpoczyna po osiągnięciu częściowej poprawy. Dzięki temu praca z psychologiem może przebiegać efektywniej. Współcześnie najpopularniejsza grupa leków stosowanych w leczeniu depresji i stanów lękowych to tzw. nowoczesne antydepresanty, które charakteryzują się najniższym potencjałem występowania działań niepożądanych. Zaczynają efektywnie działać po średnio 12 dniach regularnego przyjmowania, a poprawa następuje stopniowo, nie zaburzając sprawności intelektualnej i pozwalając pacjentowi prowadzić normalne życie bez efektu otumanienia czy też oszołomienia. Należy pamiętać, że antydepresanty przyjmujemy nie tylko do momentu uzyskania poprawy, ale nieco dłużej – po to, żeby tę poprawę utrwalić. Co ważne, antydepresanty nie są lekami uzależniającymi. Łączenie farmakologii z oddziaływaniami psychoterapeutycznymi daje możliwość komplementarnej opieki nad pacjentem i pozwala wielopoziomowo oddziaływać na problem.